Jak czytamy w periodyku łódzkiej politechniki – „Życie Uczelni nr 159” – wycofane z eksploatacji opony są toksycznym, trudno biodegradowalnym materiałem ze względu na usieciowaną strukturę gumy oraz obecność stabilizatorów i innych dodatków. Zgodnie z danymi GUS z 2019 r. w Polsce na specjalnych składowiskach zgromadzonych jest około 3,8 mln ton zużytych opon samochodowych, a ich liczba ciągle rośnie. Recyklingowi w Polsce poddaje się zaledwie 30% ogumienia (dla porównania, w Danii jest to 100%, w Portugalii 60%). Zagrożenie dla środowiska ma charakter złożony i jest uwarunkowane bardzo wieloma czynnikami. Zmieniający się skład morfologiczny tych odpadów powoduje dodatkową trudność w identyfikacji, segregacji, a następnie ich przetworzeniu.

Od lewej: dr hab. inż. Tomasz Olejnik prof. PŁ, dr hab. inż. Katarzyna Śliżewska, prof. PŁ, dr inż. Magdalena Kmiotek oraz dr inż. Marta Pietras

Metoda zagospodarowania odpadu gumowego została opracowana przez zespół w składzie dr hab. inż. Tomasz P. Olejnik, prof. PŁ, dr hab. inż. Katarzyna Śliżewska, prof. PŁ, dr inż. Marta Pietras (z Wydziału Biotechnologii i Nauk o Żywności) oraz dr inż. Magdalena Kmiotek z Centrum Papiernictwa i Poligrafii PŁ. Pozwala ona na wykorzystanie gorszej jakości technologicznej gumy w procesach odzysku i recyklingu organicznego (odpady ulegają rozkładowi biologicznemu). Dotychczas odpady te były poddawane procesom termicznym i w sposób nieodwracalny unieszkodliwione.

Nowatorska metoda pozwoliła na wytworzenie opakowania barierowego, całkowicie nieprzepuszczalnego dla powietrza i całkowicie biodegradowalnego. Metoda (chroniona patentem P.238266) sprzęga aktywność szczepu Lactiplantibacillus plantarum (jego sekwencja genetyczna chroniona patentem P.236113) w kierunku wytwarzania biocelulozy. Bakterie, „zjadając” odpad gumowy, czerpią z niego energię i wytwarzają celulozę bakteryjną. Jednak ze względu na dużą retencję wody oraz niezadowalające właściwości wytrzymałościowe, celuloza nie nadaje się do produkcji papieru. Proces wytwarzania kompozytu – mieszaniny celulozy roślinnej i bakteryjnej (chroniony patentem P.237035) prowadzi do poprawy cech fizykochemicznych otrzymanego w ten sposób papieru, który staje się nieprzepuszczalny dla powietrza.

Zespół nie poprzestał na dalszej poprawie funkcjonalności kompozytu i pracuje nad ograniczeniem hydrofilowości. Testowane są również sposoby łączenia celulozy bakteryjnej z celulozą roślinną.